Trung tâm sàng lọc trước sinh Bionet Việt Nam

Sàng lọc trước sinh là chương trình thực hiện xét nghiệm cho các bé sơ sinh nhằm phát hiện sớm các bệnh lý nội tiết và rối loạn chuyển hóa, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển của trẻ.

 

TRUNG TÂM SÀNG LỌC TRƯỚC SINH

BIONET VIỆT NAM

SIÊU ÂM TRONG THAI KỲ ĐƯỢC THỰC HIỆN NHƯ THẾ NÀO?

16:29:4420/01/2017

Ngay từ khi mang thai cho đến suốt chín tháng mười ngày thai kỳ, mẹ mong nhất là con phát triển khỏe mạnh! Siêu âm giúp mẹ và bác sĩ theo dõi và chắc chắn con lớn lên “đúng chuẩn” từng giai đoạn. Mẹ đã hiểu rõ siêu âm và thực hiện đúng cho cả hai mẹ con chưa? 

     1. Siêu âm là kỹ thuật rất quan trọng!

     Siêu âm là một kỹ thuật sử dụng sóng âm ở tần số cao để ghi nhận hình ảnh bên trong bụng mẹ - nơi mà em bé phát triển suốt thai kỳ. Siêu âm được áp dụng ngay những ngày đầu mang thai để xác nhận sự tồn tại của bé trong bụng mẹ. Trong suốt thai kỳ siêu âm lại được sử dụng với nhiều mục đích quan trọng khác nữa: 

-    Theo dõi tình hình phát triển của thai như: số lượng thai, túi ối,  vị trí làm tổ, ngôi thai, tim thai, ước lượng cân nặng, chiều dài đầu mông...

-    Đánh giá hình thái và nguy cơ dị tật thai nhi: đo độ mờ da gáy đánh giá nguy cơ mắc Down, Dị tật ống thần kinh,...

-    Định hướng cho các thủ thuật xâm lấn như: chọc dò ối, sinh thiết gai nhau, chọc cuống rốn,... trong trường hợp cần làm các thủ thuật này cho mẹ và bé.

Hình 1: Siêu âm được thực hiện từ những tuần đầu cho đến suốt thai kỳ

    Siêu âm có ưu điểm an toàn, đơn giản và nên được xem là kỹ thuật đầu tiên trong sàng lọc và chẩn đoán trước sinh ở hầu hết các quốc gia. Độ chính xác của siêu âm phụ thuộc vào một số yếu tố như kỹ thuật siêu âm, thời gian siêu âm,...đặc biệt là kinh nghiệm và kỹ năng của bác sĩ siêu âm. Với mục đích đánh giá dị tật thai nhi, siêu âm vẫn rất cần được kết hợp với các phương pháp sàng lọc khác như Double Test, Tripble Test, xét nghiệm Panorama!

     2. Kỹ thuật siêu âm đa dạng và phát triển không ngừng.

     Việc quan sát hình thái thai nhi theo giai đoạn và mục đích khác nhau đòi hỏi các kỹ thuật siêu âm phải đa dạng và đáp ứng.

    •    Dựa theo sự ưu việt và khả năng đáp ứng chi tiết hình ảnh của siêu âm có thể chia siêu âm thành 4 loại: 

      + Siêu âm 2D: Siêu âm 2D còn được gọi là siêu âm 2 chiều hoặc siêu âm đen trắng. Kỹ thuật này sử dụng bước sóng siêu âm nhỏ khá an toàn được thực hiện từ khi bắt đầu mang thai đến khi 18 hoặc 20 tuần. Siêu âm 2D nhằm xác nhận có thai hay không, số lượng thai, vị trí bánh rau, lượng nước ối,...   

     + Siêu âm 3D: Siêu âm 3D hay còn gọi là siêu âm 3 chiều hay siêu âm màu với kích thước lớn hơn, rõ nét hơn siêu âm 2D. Siêu âm 3 chiều giúp quan sát rõ hơn hình thái thai nhi, các bất thường về não ở tuần 15 – 16, đánh giá bất thường giới tính thai nhi. Siêu âm 3D khó đánh giá chính xác tuổi thai hơn siêu âm 2D.

     + Siêu âm 4D: Siêu âm 4D hay gọi là siêu âm 4 chiều không chỉ ghi lại hình ảnh với màu sắc rõ nét mà còn cả cử động của thai nhi. Hình thức siêu âm này khá thú vị nhưng bước sóng cao và thời gian siêu âm  lâu hơn mẹ phải cân nhắc khi lựa chọn siêu âm 4D cho mẹ và bé. Mẹ bầu cần lưu ý chỉ nên siêu âm 4D vào 3 tháng cuối thai kỳ. 

     + Siêu âm Doppler: Siêu âm Doppler cũng cho hình ảnh siêu âm có màu tuy nhiên kỹ thuật này cho phép đánh giá phương hướng, vận tốc dòng máu từ đó đánh giá bất thường tim, mạch máu,...của thai nhi.  Siêu âm Doppler được thực hiện vào 3 tháng cuối thai kỳ     

   •    Dựa theo cách thức thực hiện siêu âm có thể chia siêu âm thành 2 nhóm: 

     + Siêu âm đầu dò âm đạo: là cách siêu âm sử dụng một đầu dò chèn vào ống âm đạo để thu nhận hình ảnh nhằm kiểm tra và phát hiện kịp thời các bất thường bên trong cơ thể. Cách siêu âm này có thể gây khó chịu cho thai phụ nhưng vẫn cần thiết sử dụng cho các trường hợp thai sản như: chẩn đoán sảy thai, thai ngoài tử cung, quan sát 1 số bất thường dẫn đến biến chứng trong thai kỳ… Siêu âm đầu dò có một số ưu điểm hơn siêu âm thành bụng như: hình ảnh tử cung và phần phụ rõ nét hơn, áp dụng tốt cho bệnh nhân béo, thai phụ không cần nhịn tiểu…

     + Siêu âm thành bụng: Phương pháp chỉ đơn giản dùng một đầu dò lướt nhẹ ở mặt bụng, từ đó ghi nhận hình ảnh tử cung, túi ối, thai nhi trong bụng mẹ. Đây là cách siêu âm phổ biến nhất hiện nay thường áp dụng khi thai đã ở tuần thứ 10 trở lên.

     Cả 2 cách thức trên đều đang được sử dụng kết hợp trong thai kỳ nhằm gia tăng hiệu quả siêu âm và chẩn đoán hình ảnh. 

      3. Lịch siêu âm dành cho mẹ bầu 

      Siêu âm thường được thực hiện định kỳ trong suốt thời gian mang thai. Mỗi giai đoạn siêu âm có vai trò khác nhau giúp mẹ và bác sĩ đảm bảo được sự phát triển bình thường “đạt chuẩn” của con. Lịch siêu âm thường được thực hiện như bảng dưới đây:

Lần siêu âm   Thời gian siêu âm Mục đích siêu âm
Lần 1     Từ 5 tuần – 7 tuần

-    Xác nhận có thai

-    Xác định vị trí thai làm tổ (trong hay ngoài tử cung)

-    Tính tuổi thai

Lần 2    Từ 11 tuần – 13 tuần 6 ngày

-    Tính chính xác tuổi thai

-    Đo chiều dài đầu mông, đường kính lưỡng đỉnh

-    Đo độ mờ da gáy đánh giá nguy cơ mắc Down

-    Phát hiện một số dị tật như thai vô sọ, khuyết xương mũi...

Lần 3  Từ 18 tuần – 23 tuần  -    Đánh giá bất thường về hình thái học, tim mạch ở thai nhi
Lần 4   Từ 32 tuần  

-    Đánh giá phát triển thai nhi

-    Tiên lượng cuộc sinh sắp diễn ra

     Ngoài lịch siêu âm cơ bản như trên, trong suốt thai kỳ bất cứ khi nào mẹ bầu có biểu hiện bất thường đều cần đến ngay cơ sở y tế để thăm khám và thực hiện siêu âm nếu cần thiết. Số lượng lần siêu âm sẽ khác nhau tùy thuộc vào các vấn đề phát sinh trong thai kỳ của từng mẹ bầu. 

     Thay lời kết: Siêu âm là kỹ thuật rất cần thiết và quan trọng trong suốt thời gian mang thai của mẹ bầu. Nhờ có siêu âm mẹ và bác sĩ mới có thể theo dõi thường xuyên và điều chỉnh kịp thời để đảm bảo mẹ và bé khỏe mạnh suốt thai kỳ. Hiện nay vẫn chưa có bằng chứng nào cụ thể về việc siêu âm gây ảnh hưởng đến thai nhi, cách thông thái nhất dành cho mẹ là thực hiện siêu âm theo lịch và bất cứ khi nào cảm thấy có bất thường hãy hỏi ý kiến bác sĩ và siêu âm nếu cần thiết!

Nguồn: Trung tâm sàng lọc trước sinh Bionet Việt Nam

Tài liệu tham khảo: 

1.http://nextgcal.vn/sieu-nhieu-co-anh-huong-den-thai-nhi-khong.html

2.http://vuanhhospital.com.vn/news/phuong-phap-sieu-am-nao-tot-nhat-cho-be?-spymczkvkf

3.http://tudu.com.vn/vn/y-hoc-thuong-thuc/suc-khoe-phu-nu/lam-me-an-toan/cham-soc-ba-me-mang-thai/vai-tro-cua-sieu-am-trong-san-khoa

4.http://tuoitre.vn/tin/song-khoe/20131129/sieu-am-nhieu-hai-thai-nhi/582614.html

5.https://medlatec.vn/chi-tiet/chan-doan-hinh-anh/su-khac-biet-giua-sieu-am-thanh-bung-va-dau-do-am-dao-8-602.aspx

6.http://benhvienthucuc.vn/nhung-dieu-can-biet-ve-sieu-am-dau-do-am-dao/

*
*
Nhớ mật khẩu
Video
Hỗ trợ trực tuyến
0378161999
Online

TS.Luyện Quốc Hải

Online

ThS. Nguyễn Thị Hoài

Thống kê truy cập

Lượng truy cập hiện tại: 1

Lượng truy cập trong ngày: 1612

Tổng lượng truy cập: 5438884

Trung tâm sàng lọc trước sinh Bionet Việt Nam